Hieronim Franciszek Konarski herbu Gryf, imię zakonne: Stanisław od świętego Wawrzyńca, pseud. i krypt.: Anonym Polonus; J. W. A. J. K. W. K. B. O.; Nobilis Polonus, Iurium Patriorum peroptime gnarus; Pewien Ziemianin; Prywatnie rezydujący w Gdańsku; S. K. S. P.; Stanislaus a S. Laurentio Scholarum Piarum; Stanislaus Hieronymus a S. Laurentio Scholarum Piarum; X. Stanisław a S. Laurentio Scholarum Piarum, (ur. 30 września 1700 w Żarczycach Dużych, zm. 3 sierpnia 1773 w Warszawie) – dramatopisarz, poeta, tłumacz, edytor, pedagog, publicysta, reformator szkolnictwa i założyciel Collegium Nobilium w roku 1740, pijar, nazywany patriarchą polskich pijarów, nauczyciel domowy
Życiorys
Pochodził ze szlacheckiej rodziny, jego matka – Helena z Czermińskich, blisko spokrewniona z możnym rodem Tarłów. Ojciec Jerzy piastował godność miecznika sandomierskiego, a później kasztelana zawichojskiego. Stanisław Konarski wcześnie stracił rodziców, po ich śmierci znalazł się pod opieką wuja Antoniego Czermińskiego, kasztelana zawichojskiego. W roku 1709oddany został do kolegium pijarskiego w Piotrkowie, mieście trybunalskim. W roku 1715, po ukończeniu szkół, wstąpił do zakonu pijarów i rozpoczął nowicjat w Podolińcu, tak jak jego bracia: Stanisław (Antoni) i Władysław (Ignacy). W Podolińcu przez 7 lat związany jest ze sławnym w całej Polsce, bardzo zasłużonym Kolegium Pijarów, specjalizuje się w naukach humanistycznych, zostaje nauczycielem składni i poezji, a także zajmuje się pracą katechetyczną i filozofią. W 1722 – wysłany został przez władze zakonne do Warszawy jako nauczyciel retoryki w tamtejszym kolegium pijarskim. Było to dla młodego Konarskiego wspaniałą okazją do kształcenia wymowy, wygłaszania mów, oracji i okolicznościowych kazań. W tych latach powstają jego pierwsze dzieła – cykl wierszy do Matki Boskiej – silnie stylizowanych i wzorowanych na Macieju Kazimierzu Sarbiewskim, twór naśladownictwa szkolnego, jak sam kiedyś o nich powie. Stanisław Konarski odkrywa wtedy czczość i bezwartościowość nauk, które pobierał.
Dzięki pomocy wuja Jana Tarły wyjeżdża do Italii. Ukończył Rzymski uniwersytet Sapienza oraz pracował jako nauczyciel retoryki w Collegium Nasarenum, którego rektorem w owym czasie był Paolino Chellucci. Konarski studiował m.in. we Francji i w Niemczech. W 1732 z inspiracji Józefa Andrzeja Załuskiego rozpoczął pracę edytorską nad zbiorem konstytucji i praw sejmowych – Volumina Legum.
Po śmierci Augusta II popiera Leszczyńskiego i wydaje kilka dzieł politycznych, posłuje do Paryża zabiegając o poparcie dla Leszczyńskiego. Podróże do Francji dają możliwość zapoznania się z nowoczesnymi myślami o wychowaniu i nauczaniu. Poznaje dorobek francuskiego oświecenia, zajmuje się ideami Locke’a i Rollina.
W roku 1740 zakłada w Warszawie Collegium Nobilium.
